Eigenlijk kwam het door de combinatie van lockdown en Brexit. De voortdurende dreiging van tijdelijke, gedeeltelijke of totale sluiting van mijn geliefde clubgebouwtje maakte dat ik twijfelde of en hoe lang of hoe vaak ik veldslagjes in Pontania kon blijven dobbelen, voor of na 1 januari. De Brexit maakte dat ik me afvroeg of ik ook na 1 januari nog gemakkelijk mijn tinnen figuurtjes kon blijven bestellen in Engeland.
In november hakte ik daarom een knoop door en deed een vreemde eindejaarsbestelling bij Irregular Miniatures in York: ik kocht een rijstekorrelwargame. Twee milllimeter. Doel: een draagbaar Napoleontisch wargame maken, passend in een kadodoos ongeveer, dat ik buiten de club om bij vrienden thuis kan spelen. Battlefield in a box – een slagveld in een schoenendoos.
Twee millimeter is miniscuul klein en veel wargamers geloven niet dat het schilderbaar is. Op 28mm kun je tenminste nog pupillen in ogen schilderen en knopen op jassen. Het lijkt ergens naar, ook als je een bril draagt en speelt op een tafel in donker Pontania.
Voor mij is 28mm te groot. Hoewel ik niet vies ben van een 28mm skirmish game op zijn tijd, koop ik voor mezelf alleen 15 en 6 millimeter. Waarom? Omdat ik hou van big battles en vind dat 24 kleinere of 72 nog kleinere figuurtjes beter een bataljon van 500-800 grenadiers of fusiliers of huzaren in een grote veldslag uitbeelden dan 16 halve vingers. Kwestie van smaak. Daarover valt niet te twisten.
Maar twee millimeter? Mieren zijn groter.
Gelukkig zijn deze rijstekorrels goedkoop. Een heel leger in 2 millimeter is maar 15 euro, omgerekend. En het is draagbaar. Ik heb doorgaans twee of drie grote sporttassen met allemaal blikken en dozen nodig als ik voor een demonstratiespel buiten de club een mooie dioramatafel wil neerzetten.
Twee jaar geleden voor Poldercon had ik de auto van mijn beminde echtgenote nodig om de spullen op te halen uit Pontania, een taxi vanuit Utrecht CS om me naar de locatie te brengen en sjouwde ik me op de terugweg een breuk naar de tramhalte met weekendtassen en een koffer. Van wargamen word je sterk.
Als goedkoop experimentje in draagbaarheid leek het mij wel wat. Dus ik stuurde een mailtje en kocht voor een paar tientjes twee legers en wat tinnen ‘dorpjes’ in 2mm-schaal. Nu maar aanschaffen, dacht ik, want vanaf januari betaal je op kleine aankopen mogelijk tientallen euro’s importbelasting en douanekosten. Ik heb slechte ervaringen met spellen die een Amerikaanse winkel me toestuurde.
In een simpel envelopje kreeg ik de legers toegestuurd. Zo klein – er had een kerstkaart in kunnen zitten. Een ‘bataljon’ is een blokje zo hoog als de helft van de zijkant van een lucifersdoosje. Een ‘ruiter’ is zo groot als de kop van een lucifer.
Kun je hier iets van maken? Hoe meer ik mijn best deed, hoe beter het werd. Of eigenlijk: hoe minder ik mijn best deed, hoe beter het oogde. Dit soort miereneuken geeft alleen maar een mooi resultaat als je met een kwastje wat lijntjes zet die samen het idee geven dat het een blok van mensen is die een vlag dragen. Je moet niet proberen om zelfs maar rugzakken te schilderen. Dus ik deed mijn best om met weinig detail maar heftige kleuren als een soort impressionistisch schilder de indruk van een leger te geven. Zoals je naar beneden kijkt vanuit een vliegtuig.
Dat is goed gelukt. Hieronder één van de dorpjes.
En ook cavalerie, en infanterie, met de Allons enfants de la patrie! vlaggen. Keizer N.Bonaparte zou trots op me zijn geweest.
Ik heb een oppropbaar laken van de Action wat groezelige kleurtjes gegeven en ik kan nu 50 van die voetstukjes met geschilderde legers erop – speelstukken eigenlijk – op dat laken op een keukentafel zetten. Mooier nog is dat alles in een plastic gereedschapskistje van 25x35cm past. Ik kan het fluitend meenemen in de bus, tram, of onder mijn snelbinders. Niks meer grote weekendtas. Hatsekidee weg ermee!
Je kiepert het doosje om en gaat spelen. Deze 2mm-schaal maakt wargame net zo gemakkelijk als schaken. Je kunt het overal doen met iedereen en ook op de keukentafel – net als seks trouwens. Maar schaakstukken kun je niet schilderen en de meeste liefdespartners kijken er ook raar van op, vanaf de keukentafel..
Al is het anders dan 6mm of 15mm – dat geef ik meteen toe – voelt en ziet het eruit als een wargame en niet als een tafel waar je over een kleedje kaartjes, blokjes of fiches naar elkaar schuift. Blücher is een serieuze optie.
Kortom, wie daagt me uit om langs te komen, of komt bij mij langs om aan mijn keukentafel in de verlengde kerstvakantie een spelletje te spelen, nu onze kerstdiners met familie, het shoppen in de bouwmarkt, het vuurwerkafsteken en de wintersportvakantie allemaal niet doorgaat? Ik heb lol, hoor, met de kinderen. Ik ben niet eenzaam. Maar we moeten toch iets doen om de coronablues te verjagen? Waterloo is toch niet voor niets verloren?
(more pictures and my English paint blog here)
